หน้าหนังสือทั้งหมด

อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
259
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 259 อภิธัมมัตถสังคหบาลีแปล ปริเฉทที่ ๖ [ชื่อรูปสังคหวิภาค] [สังคหคาถา] เพราะว่า ธรรมทั้งหลายฝ่ายจิตและเจตสิก พร้อมทั้งประเภทและปวัติ ข้
ในประโยคนี้กล่าวถึงอภิธัมมัตถสังคหบาลี พร้อมกับการจำแนกธรรมต่าง ๆ โดยมีการรวบรวมและอธิบายตามลำดับของคำ ข้าพเจ้าได้จำแนกธรรมฝ่ายจิตและเจตสิก โดยอิงตามประเภทและปวัติ เพื่อเสนอความคิดเห็นเกี่ยวกับรูปสมุท
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 373
373
อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 373
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 373 เมื่อไม่มีปัจฉาชาตปัจจัย ธรรมคือจิตและเจตสิก ซึ่งเกิดภายหลังเป็น อุปการะ โดยเป็นอุปถัมภ์แก่ร่างกาย อันยังไม่ถึงความเป็นเหตุ แห่งการ
ในหน้านี้ของอภิธัมมัตถสังคหบาลี กล่าวถึงบทบาทของปัจฉาชาตปัจจัยซึ่งเป็นธรรมที่เกิดขึ้นภายหลังเพื่ออุปการะแก่ร่างกายที่ยังไม่ได้ตั้งอยู่ ความสำคัญของกุศลและเจตนาในการรับรู้ความต้องการต่างๆ ของจิต และควา
อภิธรรมและบัญญัติในพระพุทธศาสตร์
389
อภิธรรมและบัญญัติในพระพุทธศาสตร์
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 389 ด้วยคำอันเป็นกัมมสาธนะนี้ ท่านอาจารย์กล่าวอรรถบัญญัติ กล่าวคือ อุปาทาบัญญัติ อันเป็นสมมติสัจจะ ซึ่งต่างโดยเป็นความประชุมและ ความสืบ
ในเนื้อหาท่านอาจารย์ได้กล่าวถึงความสำคัญของอรรถบัญญัติและสมมติสัจจะในทางอภิธรรม โดยนำเสนอความรู้เกี่ยวกับความเปลี่ยนแปลงและความสืบต่อของธรรม ด้วยการใช้ตัวอย่างจากธรรมชาติ เช่น แผ่นดินและภูเขา อีกทั้งย
การพิจารณาไตรลักษณ์และวิปัสสนาญาณ
424
การพิจารณาไตรลักษณ์และวิปัสสนาญาณ
ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 424 กรรมฐานนั้น ฯ สัมพันธ์ความว่า มีการสงเคราะห์วิสุทธิ์ ด้วยนัย ๒ อย่าง ฯ [อธิบายไตรลักษณ์] ที่ชื่อว่าลักษณะ ก็เพราะอรรถว่า เป็นข้อควร
บทความนี้อธิบายความสัมพันธ์ของกรรมฐานกับความไม่เที่ยง ทุกข์ และอนัตตาในหลักธรรมของพระพุทธศาสนา โดยเสนอวิธีการพิจารณาไตรลักษณ์และการพัฒนาญาณในกรรมฐาน นอกจากนี้ยังอธิบายแต่ละชนิดของญาณ อาทิ สัมมสนญาณ, อ
การศึกษาอภิธัมมะในสุคติภพ
437
การศึกษาอภิธัมมะในสุคติภพ
ન ประโยค - อภิธัมมัตถสังคหบาลี และอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา - หน้าที่ 437 ในสุคติภพเป็นกามาวจร ๒ ครั้ง คือ ๓ วาระ เป็นอย่างยิ่ง ๆ อธิบายว่า ก็ท่านหาไปสู่กามภพ ตั้งแต่ภพที่ 4 เป็นต้นไปไม่ พระผู้มีพระภาคเจ
ในเนื้อหานี้พูดถึงพระอภิธัมมัตถสังคหบาลีและอภิธัมมัตถวิภาวีนีฎีกา โดยอธิบายเกี่ยวกับบุคคลที่เข้าถึงสุคติภพและพระอริยบุคคล เช่น พระโสดาบันและพระขีณาสพ และการเข้าถึงนิโรธสมาบัติ และความแตกต่างระหว่างกาม
พระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส และพระเมตตาต่อราษฎร
51
พระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรส และพระเมตตาต่อราษฎร
(สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ๕๑ และประกอบการค้าขายโดยคล่องใจ เมื่อเร็ว ๆ นี้ก็ยังได้พระราชทานที่ดินสร้างวัด โดยฐานทรง พระอนุเคราะห์ผู้ถือศาสนาต่างแต่ชั้นสัตว์เดียรฉานบางเหล่าก็ยังได้รับพ
บทความนี้กล่าวถึงพระเมตตาของสมเด็จพระมหาสมณเจ้ากรมพระยาวชิรญาณวโรรสในการสนับสนุนและช่วยเหลือราษฎร รวมถึงการสักการะและการจัดงานต่างๆ ที่มีต่อประชาชน ทรงมีความใกล้ชิดสนิทสนมกับประชาชนอย่างมากจนได้รับการ
การพัฒนาจิตและการใช้งานอย่างชาญฉลาด
60
การพัฒนาจิตและการใช้งานอย่างชาญฉลาด
(สมเด็จพระมหาสมณเจ้า กรมพระยาวชิรญาณวโรรส) ๖๐ ให้ถูกคราวนิยม สั่งสมโภคทรัพย์เป็นอันมากขึ้นได้ในไม่ช้า ต่อมาก็ได้รับตำแหน่งเป็นเศรษฐีใหญ่ ให้สมคาถานิพนธ์ว่า อปุปเกนปิ เมธาว ปากเฏน วิจกฺขโณ อณ์ อคคิ้ว ส
เนื้อหาเกี่ยวกับการพัฒนาจิตใจและการใช้ทรัพย์สินอย่างชาญฉลาด โดยมีการยกตัวอย่างจากประวัติศาสตร์และคำสอนของพระพุทธเจ้า เรื่อง การตั้งตัวในยศศักดิ์จากการทำงานหนักและการประกอบกิจธุระอย่างมีระเบียบ ทั้งยัง
ความไม่หวั่นไหวและญาณปรีชาของสมเด็จพระญาณสังวร
233
ความไม่หวั่นไหวและญาณปรีชาของสมเด็จพระญาณสังวร
สมเด็จพระญาณสังวรสมเด็จพระสังฆราชสกลมหาสังฆปริณายก ความไม่หวั่นไหวอ่อนน้อมไปเพื่อญาณปรีชาซึ่งเป็นอภิญญาชั้นสูงได้ ๒๓๗ คือจิตที่จะควรแก่การงาน คือปฏิบัติงานเพื่อญาณปรีชาได้ จะต้องเป็นจิตที่มีสมาธิ มีลั
ในบทความนี้มีการพูดถึงความสำคัญของจิตที่อ่อนโยนและสมาธิในการทำงาน โดยสมเด็จพระญาณสังวรได้แสดงให้เห็นว่าจิตที่ไม่มีสมาธิเป็นจิตที่กระด้างและไม่สามารถทำงานได้ โดยการเปรียบเทียบเหมือนช่างทองที่ต้องใช้ควา
พระไตรปิฎกและความสำคัญในการดำรงพระศาสนา
290
พระไตรปิฎกและความสำคัญในการดำรงพระศาสนา
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ๒๙๕ ๑, ๕๐๐ จบ โปรดให้พระเจ้าพี่ยาเธอกรมพระจันบุรีนฤนาถ ทรงจัดการพิมพ์ แลโปรดให้พระ เจ้าวรวงศ์เธอ กรมหลวงชินวรสิริวัฒน์ สมเด็จพระสังฆราชเจ้า ทรงเป็นประธานในการตร
เนื้อหาเกี่ยวกับการสร้างพระไตรปิฎกที่พระเจ้าพี่ยาเธอกรมพระจันบุรีนฤนาถ ทรงจัดการพิมพ์ ซึ่งมีการบริจาคจากพระบรมวงศานุวงค์และประชาชน เพื่อเทิดพระบารมีและส่งเสริมพระศาสนา การสืบทอดพระธรรมวินัยของพระศาสนา
หลักธรรมของการสงเคราะห์ระหว่างมิตรและข้าราชการ
317
หลักธรรมของการสงเคราะห์ระหว่างมิตรและข้าราชการ
สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) ៧២២ อนึ่ง มิตรต่อมิตรหรือข้าราชการต่อข้าราชการ ฝ่ายหนึ่งประพฤติผิดธรรมสามัคคีจำต้อง แตก ตั้งอยู่โดยสัมพันธ์กันไม่ได้ เป็นกรณียะของพวกมิตรแลข้าราชการผู้เป็นธรรมว
เนื้อหานี้กล่าวถึงความสำคัญของการรักษาความสามัคคีระหว่างมิตรและข้าราชการ โดยการตักเตือนกันเมื่อมีการประพฤติผิด รวมถึงการนำเสนอความสำคัญของธรรมในหมู่สงฆ์และการคำนึงถึงความทุกข์ยากของประชาชน การปราบอธรร
การเผยแผ่คำสอนและการบวชในพระศาสนา
332
การเผยแผ่คำสอนและการบวชในพระศาสนา
ต้องลำบากบอบช้ำทั้งอาจารย์แลศิษย์ก็มีเนื่อง ງ ๓๓๗ สมเด็จพระพุทธโฆษาจารย์ (เจริญ ญาณวรเถร) เมื่อมีกุลบุตรศรัทธาจะบวช ท่านเหล่านั้นก็นำมาเฝ้ากราบทูลขอบรรพชา บางทีพากันมาแต่ถิ่นไกลกันดาร อันวิธีการเผยแผ่
การบวชในพระพุทธศาสนาเป็นกิจกรรมที่สำคัญซึ่งต้องการความพยายามจากทั้งอาจารย์และศิษย์ อาจารย์ต้องมีวิธีการเผยแผ่คำสอนที่ไม่เพียง แต่เพื่อต้องการให้นิยมกัน แต่ยังต้องการให้เกิดความสะดวกในการปฏิบัติด้วย ระ
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
40
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 189 [ภาวสาธนะ] ศัพท์บอกกิริยา คือ ความทำของผู้ทำ เป็นต้นว่า คมน์ ความ ไป, ฐาน ความยืน, นิสชชา ความนั่ง, สยน ความนอน, ชื่อ ว่าภาวสาธนะ
เนื้อหาในบทนี้เกี่ยวกับการศึกษาความหมายของศัพท์ในภาษาบาลีที่สำคัญ เช่น ภาวสาธนะ, กรณสาธนะ, สัมปทานสาธนะ และ อปาทานสาะนะ โดยอธิบายถึงการแสดงสถานะของผู้ทำและเครื่องมือต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง ซึ่งมีความสำคั
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
42
บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค: อาขยาต และ กิตก์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วจีวิภาค ภาคที่ ๒ อาขยาต และ กิตก์ - หน้าที่ 191 ปัจจัยแห่งนามกิตก์ (๑๓๔) ปัจจัยที่สำหรับประกอบนามกิตก์นั้น จัดเป็น ๓ พวก คือ กิตปัจจัย สำหรับประกอบกับศัพท์ที่เป็นกัตตุรูปอย่างเด
ในบทความนี้มีการวิเคราะห์ปัจจัยที่ใช้ประกอบนามกิตก์ในบาลีไวยากรณ์ พร้อมอธิบายถึงกลุ่มปัจจัยหลัก 3 ประเภท ได้แก่ กิตปัจจัย, กิจปัจจัย และกิตกิจจุปัจจัย โดยจัดเรียงเป็นหลักฐานสำหรับนักศึกษา แต่ละประเภทม
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค)
271
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค)
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ปฐโม ภาโค) - หน้าที่ 271 ฉอนุสสตินิทฺเทโส กุสลาทีห์ เภเทหิ สพฺพธมฺเม ขนชายตนธาตุสัจจอินทริยปฏิจจ สมุปปาทาทีหิ วา กุสลาทิธมฺเม ปีพนสงฺขตสนฺตาปวิปริณามภูเฐน วา
บทความนี้พูดถึงความสำคัญของวิสุทธิมรรคซึ่งได้รับการอธิบายเพื่อให้เข้าใจเกี่ยวกับการปฏิบัติและหลักธรรมที่สามารถนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน การเรียนรู้เกี่ยวกับอริยสัจจ์และกุสลธรรมมีความสำคัญในการลดทุกข์และเ
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
16
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 228 เหตุโชตกนิบาต ๓. ถ้าความท่อนต้นกล่าวผลซึ่งชวนให้ถามถึงเหตุว่าเป็นอย่างนั้น เพราะอะไร, จึงกล่าวเหตุเสียในความท่อนหลังทีเดียว ไม่ต้องให้ ถาม: นิบาตซึ่งเป
เนื้อหานี้พูดถึงการวิเคราะห์ประโยคในบาลี โดยเฉพาะการใช้ นิบาต ในการชี้แจงเหตุผลในข้อความที่มีความซับซ้อน ประกอบด้วยการอ้างอิงถึงหลักคำสอนในพระไตรปิฎกเพื่อยกตัวอย่างการอธิบายความสัมพันธ์ระหว่างเหตุและผ
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
25
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค๑ - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 237 อนุกกัฑฒนัตถนิบาต ๓. การชักเอาความท่อนต้นมาพูดในความท่อนหลังอีก เรียกว่า อนุกกฑฒน์, ในอรรถนี้ ใช้นิบาตคือ จ เป็นพื้น เรียกชื่อว่า อนุกกฑฺฒนฺตฺโถ, ตรงต
ในบทนี้ได้กล่าวถึงอนุกกัฑฒนัตถนิบาต ซึ่งเกี่ยวข้องกับการยกความหมายจากท่อนต้นมาพูดในท่อนหลัง โดยมีตัวอย่างและวิธีการใช้งานที่ชัดเจน นอกจากนี้ยังอธิบายวิกัปปัตถนิบาต ที่เป็นการแยกพากย์หรือบทในภาษาบาลีโด
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
39
บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์
ประโยค - บาลีไวยากรณ์ วากยสัมพันธ์ - หน้าที่ 251 หตุเถ ก็ดี ปาเท ก็ดี อุปสิเลสิกาธาร ใน คุณหิสสติ, วา สองศัพท์ วิกัปปะ ใน หตฺเถ ใน ปาเท. โกจิ ทาโส วา กมฺมกโร วา สยกัตตา ใน นตฺถิ, นตฺถิ อาขยาตบท กัตตุ
เนื้อหานี้ศึกษาเกี่ยวกับความหมายและการใช้งานหลักของศัพท์ในบาลีไวยากรณ์ โดยมุ่งเน้นที่วากยสัมพันธ์และความสัมพันธ์ระหว่างคำในประโยค เช่น การใช้ศัพทที่มีความหมายร่วม เช่น 'โกจิ ทาโส' และ 'กมฺมกโร'. การศึ
วิสุทธิมคฺคและการวิเคราะห์
104
วิสุทธิมคฺคและการวิเคราะห์
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสสุล (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 104 วิสุทธิมคฺเค จมเปยุโยปี นาคราชา หุตวา อหิตณฑ์เกน วิเหฐิยมาโน มโนปโทสมตฺตมฺปิ น อุปปาเทสิ ยถาห ตทาปิ ม ธมฺมจารี อุปฏฐิ อุโปสถ์ อหิต
บทความนี้นำเสนอการวิเคราะห์เกี่ยวกับวิสุทธิมคฺค ซึ่งเกี่ยวข้องกับคุณลักษณะและความสำคัญของการปฏิบัติธรรมอย่างละเอียด โดยเฉพาะการเข้าใจเกี่ยวกับจิตใจและสถานะต่างๆ ในการฝึกฝนธรรมะ ทั้งนี้ยังมีการพูดถึงปร
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสกุล
212
วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสกุล
ประโยค๘ - วิสุทธิมคฺคสฺส นาม ปกรณวิเสสกุล (ทุติโย ภาโค) - หน้าที่ 212 วิสุทธิมคฺเค การ วา กโรนฺโต อปฺปฏิกูลสัญญี วิหรติ อปปฏิกูเล อิฏเฐ วัตถุสม อสุภกรณ์ วา อนิจฺจนฺติ มนสิการ วา กโรนฺโต ปฏิกูลสัญญี วิ
เนื้อหาในเอกสารนี้เสนอการวิเคราะห์ความหมายของปฏิกูลและอสุภกรณ์ในแง่มุมที่ต่างกัน พร้อมทั้งการวิจารณ์บทบาทของเมตตา ธาตุ และกรรมวิปากในชีวิตประจำวัน. ผู้ที่ต้องการศึกษาแนวคิดเหล่านี้สามารถอ่านเพื่อเข้าใ
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
11
วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑
หน้าที่ 9 ประโยค๘ - วิสุทธิมรรคแปล ภาค ๑ ตอน ๑ - ก็แลด้วยพระธรรมเทศนาเพียงเท่านี้ ย่อมเป็นอันพระพุทธองค์ ได้ทรงประกาศ (๑) สิกขา ๓ (๒) ศาสนามีความงาม ๓ อย่าง (๓) อุปนิสัยแห่งคุณวิเศษมีความเป็นผู้ได้วิช
ในบทความนี้มีการพูดถึงการประกาศของพระพุทธองค์เกี่ยวกับสิกขา ๓ และความงามในพระศาสนา โดยยกตัวอย่างศีลซึ่งเป็นเบื้องต้นแห่งกุศลธรรม ถือเป็นสิ่งที่นำมาซึ่งคุณงามความดี และความไม่ทำบาปก็มีบทบาทสำคัญในการดำ